BEZ CZARNY

Bez czarny  (Sambucus nigra L.) –  gatunek rośliny z rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae).  Inne zwyczajowe nazwy polskie:
bez lekarski, bez pospolity, bzowina, bzina, buzina, hyczka, hyćka. Obecnie bez czarny występuje na prawie wszystkich kontynentach.
W naturalnych warunkach drzewo osiągające do 10m wysokości. Liście długości 3-9cm. Kwiaty białe, zebrane w duże i płaskie
baldachogrona. Pierwsze kwitnienie zazwyczaj następuje po 3-4latach. Owoce fioletowo-czarne, mięsiste i lśniące pestkowce.

Zastosowanie:

Roślina lecznicza:

- Kwiaty działają moczopędnie, napotnie, przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, a zewnętrznie także przeciwzapalnie

- Owoce mają własności przeczyszczające, działają napotnie, moczopędnie, przeciwgorączkowo, przeciwbólowo, odtruwająco

- Dawniej kwiatów używano do pobudzenia laktacji u kobiet karmiących.

Przemysł kosmetyczny:

- wyciągi wykorzystywane do wyrobu maseczek i kremów.

W kuchni:

- Owoce nie nadają się do spożycia na surowo. Jednak można je przerobić na konfitury, dżemy, soki, wino,  Zawierają cukry, witaminy
 (głównie B i C), kwasy organiczne. Gotowanie usuwa z owoców truciznę.

- Cytrynowe kwiaty świetnie nadają się do sałatek.

Jako roślina ozdobna uprawiana w parkach i przydomowych ogródkach. Dodatkowo zapach bzu czarnego odstrasza owady, myszy i szczury.

OSTRZEŻENIE

We wszystkich częściach świeżej rośliny występuje sambunigryna i sambucyna, które dla ludzi w większych ilościach są trujące. Wysoka temperatura (gotowanie czy smażenie bez przykrycia) usuwa ich własności trujące.

UPRAWA

Nasiona wysiewamy na jesieni ( można spróbować wysiewu o innej porze roku ale na jesieni będą najlepsze efekty) po
10 godzinnym namoczeniu w ciepłej wodzie ( 30 stopni C). Głębokość wysiewu to 2,5cm. Doniczkę ustawiamy w miejscu
jasnym i ciepłym. Kiełkowanie może nastąpić dopiero na początku wiosny. Bez czarny w  Polsce jest w pełni mrozoodporny.
Łatwy w uprawie. Wystarcza mu zwykła, półprzepuszczalna ziemia w ogrodzie. Może rosnąć w pełnym słońcu lub w półcieniu.

50 NASION